432 یا 440 هرتز، کدامیک؟

تفاوت دو فرکانس ۴۳۲ هرتز و ۴۴۰ هرتز در چیست؟ و کدام فرکانس استاندارد است؟

نت های اصلی موسیقی و نت لا با چه علامت و فرکانسی مشخص می شود؟

در موسیقی، 7 نت شناخته شده وجود دارد که عبارتند از: دو، رِ، می، فا، سل، لا، سی. این نتها هرکدام فرکانسی دارند. نت ششم که با علامت  A مشخص می‌شود، نت لا است. در تنظیم فرکانس این نت، در تاریخ تیونینگ موسیقی، بارها بین 440 تا 432 هرتز بحث شد تا بالاخره در قرن بیستم میلادی، گروهی از فیزیکدانها و موسیقیدان‌های تأثیرگذار در سراسر جهان دور هم جمع شدند و توافق کردند که از این به بعد 442 هرتز به‌عنوان استاندارد تیونینگ برای ارکستر‌ها تنظیم شود.

جدول فرکانس هر نت موسیقی در اکتاو های مختلف

فرکانس چیست؟

پیش از ادامه‌ی مقاله و بررسی تاریخچه‌ی این فرکانسها، کمی درمورد چند موضوع جدا اما مرتبط صحبت کنیم. ابتدا، فرکانس. فرکانس که تلفظ فرانسوی واژه‌ی Frequency و معادل فارسی آن بسامد است، به معنای تکرار یک عمل در واحد زمان است. معمولا، این واحد زمان ثانیه است؛ واحد آن هرتز است که از نام هاینریش رودولف هرتز، فیزیکدان آلمانی می‌آید.

وقتی صدا تولید می‌شود، مولکول‌های هوا به جنبش درمی‌آیند. حال، جنبش هوا وارد گوش ما می‌شود و اجزای داخلی گوش نیز با همان میزان ارتعاش به جنبش درمی‌آیند. سپس این جنبش توسط اعصاب گوش و در قالب سیگنالی الکتریکی به مغز ما منتقل شده و ما آن را به‌عنوان صدا درک می‌کنیم. تمام این اتفاقات در سرعتی باورنکردنی رخ می‌دهند. در موسیقی، بسامد این جنبش را کوک یا زیر و بمی (pitch) می‌نامند.

برای شناخت بیشتر مفهوم صدا، به مقاله‌ی صدا چیست و چگونه تولید می‌شود مراجعه نمایید.

موضوع دوم، دامنه‌ی شنوایی انسان. حتما در مورد این موضوع شنیده اید که برخی صداها برای انسان قابل شنیدن و برخی قابل شنیدن نیستند. صداهایی که زیر 20 هرتز و صداهایی که بالای 20هزار هرتز فرکانس دارند، برای انسان قابل شنیدن نیستند. تنها صداهای قابل شنیدن با شنوایی انسان صداهایی هستند که در این بازه قرار دارند. صداهای خارج از این باز، برای جانوران مختلف مانند فیل یا خفاش، به خوبی قابل شنیدن هستند و آنها حتی با صداهای خارج از این بازه‌ی فرکانسی با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.

اکتاو یعنی چه؟

موضوع سوم، اکتاو است. اکتاو یک اصطلاح موسیقی است که ریشه‌ای یونانی دارد. اکتاو یعنی هشت تایی و به فاصله‌ی دو نت همنام، یک اکتاو می‌گویند. یعنی از دو تا دو مثلا. دامنه‌ی هر ساز، با شمردن مجموع این نتها تعیین می‌شود؛ به همین خاطر پیانو را مادر سازها می‌نامند زیرا اکتاوهای بالاتری دارد.

تیونینگ چیست؟

موضوع چهارم، واژه‌ی تیونینگ. این واژه در موارد مختلف معانی مختلف دارد و بستگی دارد در کجا به کار می‌بریم؛ اما معنای اصلی و کلی آن که در همه‌جا ثابت است، تنظیم کردن است. علاقه‌مندان به خودرو با این واژه که در معنای تنظیم خودرو است، به خوبی آشنا هستند. وقتی واژه‌ی تیونینگ در موسیقی به کار می‌رود، باز هم معنای تنظیم کردن دارد اما در مفهوم کوک کردن.

حال، پس از ارائه‌ی این مقدمه، به ادامه‌ی مقاله بپردازیم.

چه کسانی از نت لا در فرکانس 432 هرتز استفاده کردند؟

نت لا=۴۳۲ هرتز که به‌عنوان نت وردی (Verdi) شناخته می‌شود توسط آهنگسازان معروفی همچون موتزارت (آهنگساز اتریشی) و جوزپه وِردی (آهنگساز ایتالیایی) استفاده شده است. دلیل استفاده‌ی وردی از این فرکانس، این بود که آن را برای اپرا مناسبتر می‌دانست.

آنتونیو ویوالدی

جوزپه وردی

دلایل مخالفان و مدافعان 440 و 432 هرتز

دلیل اینکه بین این دو فرکانس در نوسان بود، ویژگیهایی است که هرکدام از معتقدان به این فرکانسها می‌آوردند.

برایان کالینز موزیسین و محقق اسکاتلندی می‌گوید: با اینکه نُت A (لا) استاندارد جهانی ۴۴۰ هرتز هست، اما با انرژی و ریتم طبیعت اطراف ما هماهنگ نیست. درحقیقت تفاوت بین ۴۴۰هرتز و ۴۳۲هرتز، تنها در ۸ لرزش در ثانیه است.

طبق گفتۀ ریچارد هایسکن موسیقیهایی که روی ۴۳۲ ساخته می‌شوند، لطیفتر هستند و به‌خاطر وضوحی که در ارائه دارند، شنیدن آن‌ها برای گوش انسان سازگارتر است. برخی تا آنجا پیش می‌روند که می‌گویند 432، دارای خواص معنوی التیام‌بخش است.

از طرف دیگر، طرفداران فرکانس 440 هرتز، معتقدند که برعکس نظر گروه اول، اتفاقا 432 آزاردهنده است. در عین حال، آنها استدلال می‌کنند که ممکن است این کوک، با دیگر آلات 440 هرتز هماهنگ نباشد. به ویژه وقتی سازی قابل کوک کردن نباشد. گروهی از آنها از اساس فواید این فرکانس 432 را باطل و نادرست می‌دانند.

440 هرتز یا 432 هرتز؟

به‌طور خلاصه و کلی ۴ استدلال درمورد لزوم استفاده از این دو فرکانس مطرح ‌شد:

1. هر دو فرکانس درست هستند و این به سلیقۀ هرکسی برمی‌گردد. آنها اصالت را با شنونده و لذتی که از موسیقی می‌برد می‌دانند.
2. از ۴۴۰ هرتز استفاده کنید، چون استاندارد است. ۴۳۲ هرتز موسیقی را عجیب و غریب می‌کند.
3. ۴۳۲ هرتزاثرات معنوی بر انسان می‌گذارد!
4. ۴۳۲ هرتز واقعاً بی‌معنی است!

نتیجه‌گیری

با تمام حرفهای مطرح شده، در دهۀ ۱۹۵۰ میلادی، سازمان بین‌المللی استانداردسازی به‌طور رسمی A4 را برابر با ۴۴۰ هرتز در نظر گرفت و از آن زمان بیشتر کشورهای جهان از این استاندارد پیروی می‌کنند.

اسپیکرهای دنای، هر فرکانسی را به خوبی و با بسامد مناسب پخش می‌کنند! برای دیدن انواع مدلهای اسپیکر خانگی دنای، به سایت دناکالا، مراجعه کنید.