نور آبی چیست و چه اثراتی دارد؟
چرا در دفترچهی راهنمای محصولاتی همچون تبلت و تلویزیون این اصطلاح آمده است؟ اگر الان به این مقاله رسیدهاید، حتما دربارهی این اصطلاح کنجکاو شده و جستجوکردهاید. جای درستی آمدهاید، چون اطلاعات دقیق و کاملی دربارهی نورآبی گرد آوردهایم و میخواهیم به سوال «نور آبی چیست؟»، پاسخ دهیم.
نور آبی (Blue Light) چیست؟
این سوال را ابتدا از دید فیزیک، بررسی میکنیم:
طیف نور، 7 رنگ دارد که برخی از آنها با چشم انسان قابل دیدن و برخی دیگر غیرقابل دید هستند. از رنگهای غیرقابل دید با چشم انسان، میتوان به قرمز، زرد و نارنجی اشاره کرد. خورشید، یکی از منابع اصلی ساطعکنندهی نور آبی است.
نور آبی قسمتی از طیف نور مرئی و قابل دیدن است. این نور انرژی بالایی دارد و در زبان انگلیسی مخفف آن (HEV) است. رنگهای نور، طول موج متفاوتی دارند و طول موج نور آبی، نسبت به دیگر طولهای موج نور مرئی، کوتاهتر است؛ طول موج آن 450 تا 495 نانومتر است.
نور آبی کجا دیده میشود؟
برای نور آبی، دو منبع وجود دارد. منبع طبیعی و منابع مصنوعی.
- منبع طبیعی: همانطور که اشاره شد، در میان انوار ساطعشده از خورشید، نور آبی هم دیده میشود. پس یکی از منابع آن، تابش مداوم خورشید است.
- منابع مصنوعی: در محیط اطراف ما، انواع وسایل روشنایی و لوازم الکترونیکی وجود دارند که منابع مهم ساطع کردن این نور هستند. از منابع روشنایی میتوان به لامپهای فلورسنت و LED اشاره کرد. برای لوازم الکترونیکی، میتوان گفت تمامی این وسایل، ساطعکنندهی این نور هستند. تلویزیون، تبلت، لپتاپ، کامپیوتر، گوشی موبایل و… در تمامی اوقات، نور آبی از خود پخش میکنند و چشم ما به طور مداوم در معرض این نور است.
فواید و مزایای طیف آبی کدام است؟
دستگاه بینایی ما، بخشی از نور آبی را فیلتر کرده تا مانع از آسیبهای آن شود، زیرا این طیف نور نیز مانند هر پدیدهی دیگری، سود و زیان خود را دارد. پس با فواید آن شروع میکنیم.
- میزانی از جذب این طیف نور، برای بهبود حافظه، حفظ هوشیاری در طول روز، بالا نگه داشتن انرژی و روحیه، ضروری است. این اهمیت در حدی است که این نور در درمان یکی از انواع افسردگی، یعنی افسردگی فصلی یا SAD، کاربرد دارد.
- هر روز، پیش از غروب آفتاب، قرار گرفتن در برابر میزانی از نور آبی طبیعی، به تنظیم چرخهی شبانهروزی بدن، یعنی چرخهی خواب و بیداری، کمک میکند.
از فواید نور آبی گفتیم، بپردازیم به ضررهای آن:
- قرار گرفتن در برابر نور آبی به مدت طولانی، روی سلولهای قرنیه و شبکیه چشم تأثیر منفی دارد و باعث تخریب سلولهای آنها میشود.
- میزان بیش از حد طبیعی و طولانیتر از حد متعادل، باعث خستگی چشم و اختلال در ریتم طبیعی شب و روز بدن میشود.
- نور آبی برای هوشیاری و خواب، همچون تیغ دولبه است. بر هوشیاری اثر مثبت دارد و هوشیاری را در طول روز بالا میبرد. اما همین ویژگی بالا بردن هوشیاری، باعث میشود فرد نتواند در زمان مناسب به خواب برود و دچار مشکلات خواب شود.
چگونه نور آبی گوشی را کم کنیم؟
گوشیهای موبایل گوشی نیز مانند دیگر دستگاههای الکترونیکی، از خود نور آبی ساطع میکنند. از آنجایی که این روزها، بیشتر زمان ما در روز، صرف نگاه کردن به گوشی میشود (شاید همین الان شما با گوشی این مقاله را میخوانید!) کنترل میزان این نور گوشی، ضروری است. بیشتر گوشیهای جدید، قابلیتی دارند که میتوان با فعال کردن آن در قسمت تنظیمات، نور گوشی را تنظیم کرد تا فشار و آسیب کمتری به چشم وارد شود. این روش، برای هر مدل گوشی، متفاوت است.
فیلتر نور آبی در تلویزیون چیست؟
تلویزیون هم در دستهی دستگاههای الکترونیکی قرار دارد و طبیعتا تابانندهی نور آبی! پس برخی از تولیدکنندگان تلویزیون، قابلیتی را در مدلهای خود قرار دادند که امکان تنظیم و فیلتر کردن این طیف را به کاربر میدهد. این قابلیت در تلویزیون، درجه روشنایی و طیف رنگی خاصی را که در تصویر به کار رفته، تنظیم میکند.
فیلتر نور آبی چه فایدهای دارد؟
با جمعبندی مطالب بالا دربارهی ماهیت نور آبی، مزایا و معایب آن و چیستی فیلتر نور آبی، میتوان به سادگی نتیجه گرفت که این فیلتر برای چشمها لازم است. به این شکل که وجود آن، میزان طیف آبی ساطع شده از دستگاه الکترونیکی را کاهش میدهد؛ این کاهش به نوبهی خود، تاثیرات منفی نور آبی بر چشم و چرخهی خواب و بیداری بدن را کم میکند. همچنین، دوری از اثرات منفی نور آبی، بیخوابی ناشی از استفادهی زیاد از دستگاههای الکترونیکی را از بین میبرد. دستگاههایی با این فیلتر، برای استفاده در شب و یا قبل از خواب مفید کاربردی هستند.
تلویزیونهای دنای، با قابلیت تنظیم نور و رنگ، کیفیت بالای تصویر و قابلیتهایی همچون HDR و اندروید، پاسخگوی بسیاری از خواستههای کاربر از تلویزیون هستند. برای مشاهدهی مدلهای تلویزیون دنای، اینجا را ببینید.