منظور از زوال صوت یا اعوجاج صدا چیست؟ (Distortion of Sound)
وقتی پای دانلود یا پخش موسیقی وسط باشد، همه‌ی نگاه‌ها به سمت فرمت mp3 می‌چرخد. اما صبر کنید. قبل از آنکه برای موسیقی بعدی، روی دکمه‌ی دانلود کلیک کنید، این مقاله را بخوانید تا بهتر با این فرمت محبوب اما کمی کلک، آشنا شوید.
تولد MP3
در سال 1993، استفاده از این فرمت در ضبط و ارائه‌ی نهایی موسیقی فراگیر شد. دلیل آن هم، فشرده کردن فایل، تا حد 1/10 (یک دهم) حجم اولیه‌ی فایل موسیقی بود. در این فرایند فشرده سازی، سه اتفاق می‌افتد:
* حذف آن دسته از صداهایی که در آن فایل موسیقی است ولی گوش انسان قادر به شنیدن آن نیست.
* پایین آوردن حجم برای اشغال کمتر فضای ذخیره‌سازی
* پایین آوردن کیفیت آن دسته از صداهایی که در فایل موسیقی قرار دارد اما شنیدن آن برای گوش انسان آسان نیست.
این فرمت، تا به امروز، پیشتاز فرمتهاست.
فشرده‌سازی صوتی چیست؟
به طور کلی فرمتهای صوتی به دو دسته تقسیم می‌شوند:
1- فرمتهای فشرده نشده (Uncompressed): که فرمتهای AIFF,PCM,BWF,AU در این دسته جای دارند. فایلهای با این فرمت، بدون تغییر در حجم و طبعا کیفیت، در اختیار شنونده قرار می‌گیرند. این فرمتها، علی‌رغم کیفیت بالا، معایبی دارند که استفاده از آنها را دشوار می‌کند. به دلیل فشرده نبودن این فایلها، حجم زیادی از هارد را اشغال می‌کنند. همچنین، برای پخش آنها، گاه نیاز به نرم‌افزارهای مخصوص است. علاوه بر اینها، برای پخش آنلاین مناسب نیستند.
2- فرمتهای فشرده شده: این فرمتها، خود به دو زیرشاخه تقسیم می‌شوند: الف- فشرده‌سازی بدون افت کیفیت (compressed lossless) ب- فشرده‌سازی با افت کیفیت (compressed lossy)
گروه الف، شامل فرمتهای CDDA،WAV، FLAC، ALAC هستند که افت کیفیت، فایل صوتی را فشرده می‌کنند. البته هنوز مشکل پشتیبانی نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری یا حجم تا حدی بالا در این فرمتها به قوت خود باقیست.
زوال صوت یا اعوجاج صدا چیست؟
گروه ب، که فرمت MP3 در آن قرار دارد، فشرده‌سازی بالایی دارد، اما خصوصیات صوتی فایل ارائه شده در قالب آن، متفاوت با نسخه‌ی اولیه است. برای همین، آهنگسازان چندان دل خوشی از این فرمت ندارند.
درواقع، تلاش فشرده‌سازی با این فرمت، کم‌حجم کردن فایل با حفظ کیفیت است؛ در این شیوه، صداهایی که قابل شنیدن با شنوایی انسان نیست حذف می‌شود، اما بهرحال، دسته‌ای از صداهای قابل شنیدن برای انسان نیز، در این فرآیند، از دست می‌رود.
به علاوه، از دیگر معایب این فرمت، این است که فشرده‌سازیهای متعدد، کیفیت را بیشتر و بیشتر پایین می‌آورد. حتی گاه در این فرآیند، صداهای مزاحمی در فایل ایجاد می‌شود برای همین منظور، این نوع فشرده سازی باعث زوال صوت یا همون اعوجاج صدا شده و کیفیت صدا را به شدت پایین میاورد. منظور از زوال یا اعوجاج صدا در حقیقت همان افت کیفیت موسیقی یا صدا در فشرده سازی به روش MP3 است.
برای درک آسان این موضوع بهتر است ابتدا در مورد ساختار شک گیری موسیقی یا بافت موسیقی اطلاعات کسب کنیم.
بافت موسیقی چیست؟
طی یک قطعه ی موسیقی زمانی ممکن است ملودی بدون همراهی، گاه چندین ملودی بصورت همزمان یا ملودی با آکوردهای همراهی کننده شنیده شوند. برای توصیف این موارد از اصطلاح بافت موسیقی یا بافت موسیقیایی استفاده می کنیم. برای آشنایی بیشتر با بافت و انواع بافت موسیقی تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
بافت موسیقی
به طور کلی، به تعداد لایه های صوتی همزمان در یک قطعه و ارتباط آن ها با یکدیگر بافت موسیقیایی گفته می شود. اگر با دقت به یک فرش نگاه کنید نوع بافت یا همان خطوط عمودی و افقی را می بینید که به صورت هماهنگ در مقابل هم قرار گرفته و شکل هماهنگی را تشکیل می دهند. پس به این هماهنگی بین لاین ها و خط های مختلف بافت می گوییم. بافت در تمامی رشته ها و هنرها وجود دارد و بستری برای حرکت می باشد. بافت ها انواع مختلفی دارند و طبیعتا با یکدیگر متفاوت اند. در نتیجه موسیقی نیز مانند هر هنر دیگری دارای بافت مخصوص به خود است و یک آهنگساز برای ساخت اثر موسیقیایی، بافت مورد نظرش را در نظر می گیرد. همچنین می تواند تلفیقی از بافت های مختلف را برای اثر خود در نظر بگیرد.
انواع بافت موسیقیایی
بافت موسیقی سه نوع مختلف دارد که در آثار موسیقی آهنگساز می تواند از یک نوع بافت استفاده کند و یا تلفیقی از بافت ها را در اثر خود به کار بگیرد. انواع بافت موسیقی عبارت اند از :
- بافت مونو فونیک
- بافت پلی فونیک
- بافت همو فونویک
در صورت علاقه مندی به بافت یا لایه های موسیقی می توانید به ویکی پدیا (بافت موسیقی) مراجعه نمایید.
نتیجه‌گیری
جهان تکنولوژی، مانند گیاهی است که خیلی سریع رشد می‌کند، بخشهای کهنه و ناکارآمد خود را ترمیم یا حذف می‌کند و با شاخ و برگ جدید، روز به روز می‌بالد و شاداب می‌ماند. در همین راستا، فرمت MP3 نیز رو به افول رفته و حتی موسسه فرانهوفر (Fraunhofer Society)، مبدع فرمت صوتی MP3 از ابتدای خرداد ۹۶، بیانیه‌ای صادر کرده و استفاده از آن را متوقف کرد.
فرمتهای دیگری که جای خود را در دنیای موسیقی باز می‌کنند و می‌توانند جایگزین mp3 باشند، WAV (Waveform Audio File Format) و FLAC هستند. WAV از mp3 حجم بالاتری دارد اما مزایای آن به قدری بیشتر است که ارزش آن اندک حجم بالاتر را دارد. از مزایای این فرمت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. تمامی مدلهای اسپیکر خانگی دنای، جدا از mp3، فرمتهای مختلفی را پشتیبانی می‌کند.
* کیفیت بالای فایل نهایی نسبت به کیفیت نهایی با فرمت mp3
* حفظ تمام اطلاعات فایلهای موسیقی و در عین حال کاهش نیافتن کیفیت آن
* کیفیت فایل فشرده شده با این فرمت، با فایل اصلی
* از فرمتهای متداول است
فرمت دیگری که می‌تواند جایگزین خوبی برای mp3 باشد، FLAC است. این فرمت را می‌توان در دسته‌ی بهترین فرمتها جای داد؛ زیرا نه تنها فشرده است، بلکه کیفیت آن درست همانند فایل اصلی است. در فرایند فشرده سازی تمام اطلاعات آن حفظ می‌شود، به گونه‌ای که تشخیص آن از فایل اصلی چندان آسان نیست! علاوه بر اینها، اکثر پلیرها این فرمت را پخش می‌کنند.
بهتر است کم کم با فرمت MP3 خداحافظی کنیم و به استقبال فرمتهای کارآمدتر برویم. با استفاده از نرم‌افزارهای گوناگونی می‌توان mp3 را به فرمتهای دیگر تغییر داد.
