صدا چگونه شکل می‌گیرد؟
گوش چه می‌کند؟ این عضو بی سر و صدا ولی مهم در زندگی! صدا را می‌شنود. خوب، اما اصلا صدا چیست؟ شکل گیری صدا چگونه است؟ همان صدایی که به سادگی شنیدن آن را به گوش نسبت می‌دهیم و از کنار آن رد می‌شویم! گوش ما به عنوان یکی از آخرین و البته که نه کم اهمیت‌ترین حلقه‌های زنجیره‌ی شنوایی، صدا را دریافت کرده و به مغز منتقل می‌کند. حال بیایید ببینیم صدا چیست که در تمامی مراحل شنیدن حضور دارد. با ادامه‌ی مقاله همراه باشید.
صدا چیست؟
صدا گونه‌ای انرژی است که حاصل ارتعاش است. در یک تعریف ساده، وقتی چیزی ارتعاش پیدا می‌کند (یعنی با سرعتی معین جلو و عقب یا بالا و پایین می‌رود)، صدا ایجاد میشود. ارتعاش اولیه، مولکولهای هوای مجاور را تکان داده و آنها نیز به نوبه‌ی خود، مولکولهای هوای مجاور را تکان می‌دهند و یک زنجیره ایجاد میشود. امواج حاصل از این ارتعاش به گوش شنونده می‌رسند و او صدا را می‌شنود.
برای نمونه، وقتی زنگوله‌ای تکان می‌خورد، فلز آن مرتعش میشود. صدا به شکل امواج در هوا حرکت کرده و به گوش فرد وارد شده و با پرده‌ی گوش برخورد می‌کنند. حاصل این برخورد، ارتعاش پرده‌ی گوش است وشنیدن صدا.
امواج صدا همیشه باید از طریق یک واسطه مانند هوا، آب یا فلز عبور کنند. در فضایی مانند خلا که هوایی نیست، هیچ واسطه‌ای برای عبور دادن امواج صدا وجود ندارد، در نتیجه هرقدر یک زنگوله را تکان دهیم، صدایی از آن به گوش نمی‌رسد.
قدرت و جنس صدایی که به گوش ما می‌رسند، بستگی به منبع اصلی آن و واسطه‌ای دارد که امواج صوت از آن عبور می‌کنند. همچنین، فرکانسی که ایجاد میشود، بستگی به اندازه‌ی منبع صدا دارد. مثلا یک ساز درام، صدایی بم با فرکانس پایین ایجاد می‌کند.
انواع صدا
امواج صدا، به چند گونه تقسیم می‌شوند. قابل شنیدن، غیرقابل شنیدن، موسیقی، دلنشین، آزاردهنده و… صدای پیانو، قابل شنیدن، دلنشین و موزیکال است. در حالیکه صدای ساخت و ساز یک ساختمان، قابل شنیدن، آزاردهنده و بلند است.
برخی صداها، مانند صدایی که برخی حیوانات تولید می‌کنند، برای گوش انسان غیرقابل شنیدن هستند. برای آنکه صدا برای گوش انسان قابل شنیدن باشد، باید فرکانسی بین 20 تا 20هزار هرتز داشته باشد. بر این اساس، امواج، به این دو دسته تقسیم شده‌اند: امواج اینفراسونیک و اولتراسونیک.
امواج اینفراسونیک (Infrasonic waves):
این گروه امواج، فرکانسی زیر 20 هرتز دارند که برای گوش انسان غیرقابل شنیدن هستند. دانشمندان از این گروه امواج برای پیش‌بینی فوران آتشفشان یا زلزله، بررسی فعالیت قلب یا تهیه‌ی نقشه‌ی شکل‌گیری نفت زیر زمین استفاده می‌کنند.
برعکس انسان، بسیاری از حیوانات از این امواج برای برقراری ارتباط استفاده می‌کنند. مانند نهنگها، اسبهای آبی، کرگدنها، فیلها و تمساحها؛ این صداها در فواصل بسیار دور نیز شنیده میشود؛ حتی در هزاران کیلومتر!
امواج اولتراسونیک (Ultrasonic waves):
امواجی هستند با فرکانسی بالاتر از 20هزار هزتز، در نتیجه مانند اینفراسونیک، با گوش انسان قابل شنیدن نیستند. این امواج نیز در پزشکی و بررسی اندامهای داخلی بدن کاربرد دارند. در طبیعت، خفاشها موجوداتی هستند که برای پیدا کردن جای طعمه و موانع، از امواج اولتراسونیک استفاده می‌کنند.
تفاوت نویز و موسیقی
صدای معمولی یا نویز، صداهایی هستند که برای انسان حس لذت ایجاد نمی‌کنند. یعنی صداهایی که یا آزاردهنده هستند یا خنثی. مانند صدای چکه‌ی آب که نه لذتبخش است و نه آزاردهند یا مته که صدایی گوشخراش است. اما صداهایی که ریتم دارند، برای انسان خوشایند هستند و با وسایلی مانند ساز یا مشابه آن تولید می‌شوند، موسیقی خوانده می‌شوند. نکته‌ی جالبی که وجود دارد این است که بدن انسان به موسیقی، پاسخ متفاوتی می‌دهد.
بیشتر بدانید: تفاوات صدای آنالوگ و دیجیتال چیست؟
ابزارهای پخش صدا
در حالت عادی، صدا به روشهای گوناگون به گوش ما می‌رسد؛ برای گوش کردن موسیقی، استفاده از دستگاهی مانند اسپیکر خانگی لازم است.
وقتی موسیقی به روشی جز روش زنده اجرا میشود، نیاز به وسیله‌ای است تا این موسیقی ضبط شده پخش شود. این وسیله، در زمانهای قدیمتر گرامافون بود و رفته رفته با پیشرفت فناوری، این وسایل نیز پیشرفت کردند. ضبط صوت، سی‌دی پلیر و امروز اسپیکر خانگی از وسایلی هستند که به خوبی از عهده‌ی پخش موسیقی با صدایی باکیفیت بر می‌آیند.
اسپیکر خانگی دنای، با قدرت صدای بالا و امکاناتی از جمله قابلیت اتصال فلش و TF card، یکی از بهترین وسایل پخش موسیقی است. برای انتخاب مدلهای گوناگون، به سایت دناکالا مراجعه فرمایید.
